Khác biệt và ứng dụng của điện xung

Điện xung là một kỹ thuật trị liệu sử dụng các xung điện để kích thích hệ thần kinh – cơ và hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề liên quan đến đau, vận động, và phục hồi chức năng. Dựa vào tần số, điện xung được chia làm ba nhóm chính:
– Thấp tần: <1.000 Hz
– Trung tần: 1.000–100.000 Hz
– Cao tần: >100.000 Hz

Mỗi loại có đặc tính sinh lý học, phạm vi tác động khác nhau vì thế ứng dụng của điện xung trong điều trị cũng tùy vào mục đích riêng biệt.

Tần số: Dưới 1.000 Hz
Đặc điểm:
– Dạng sóng thường là xung vuông, xung hình sin hoặc xung tam giác.
– Cường độ thấp, nhưng dễ gây cảm giác châm chích trên da.
– Tác động chủ yếu ở mức nông, kích thích thần kinh ngoại biên và cơ bề mặt.

Ứng dụng của điện xung thấp tần:
– Kích thích cơ sau liệt nhẹ hoặc đột quỵ.
– Giảm đau cơ, đau lưng, đau cổ vai gáy cấp tính.
– Kích hoạt các nhóm cơ yếu (đặc biệt trong phục hồi chức năng sớm).
– Có thể dùng trong làm đẹp: nâng cơ mặt, săn chắc da.

Hạn chế:
– Không phù hợp với điều trị sâu (như cơ lớn, vùng khớp sâu).
– Dễ gây khó chịu nếu dùng thời gian dài.

Tần số: Từ 1.000 đến 100.000 Hz (phổ biến nhất là 2.500–10.000 Hz)
Đặc điểm:
– Sóng dạng sin liên tục hoặc giao thoa (interferential).
– Có khả năng đi sâu vào mô, ít gây kích ứng da.
– Có thể “biến tần” để tạo hiệu ứng trị liệu đa dạng (co cơ, giảm đau…).

Ứng dụng của điện xung trung tần:
– Giảm đau mạn tính: đau thần kinh tọa, viêm khớp mãn, đau lưng lâu ngày.
– Tăng tuần hoàn, thúc đẩy phục hồi mô sâu sau chấn thương thể thao.
– Hỗ trợ liệt thần kinh ngoại biên, tăng dẫn truyền thần kinh.
– Tăng cường sức mạnh cơ khi kết hợp vận động chủ động.

Ưu điểm nổi bật:
– Tác động sâu nhưng vẫn dễ chịu.
– Điều chỉnh linh hoạt: phù hợp nhiều thể trạng và chỉ định y học.

Tần số: Trên 100.000 Hz, phổ biến là từ 300.000 Hz đến vài MHz
Đặc điểm:
– Không tạo ra co cơ rõ rệt như thấp/trung tần, mà tác động chính là sinh nhiệt nội mô.
– Là công nghệ “không xâm lấn” giúp tăng nhiệt độ mô sâu.

Ứng dụng của điện xung cao tần:
– Giảm đau bằng hiệu ứng nhiệt sâu (đặc biệt trong đau cơ – khớp).
– Tăng lưu thông máu, kích thích tái tạo mô.
– Dùng trong công nghệ RF thẩm mỹ: xóa nhăn, làm săn chắc da, tan mỡ.

Lưu ý:
– Yêu cầu máy móc hiện đại, chi phí cao hơn.
– Không phù hợp cho bệnh nhân có kim loại cấy ghép, máy tạo nhịp tim…

Mỗi loại điện xung đều có vai trò riêng trong điều trị và phục hồi. Việc lựa chọn sử dụng loại nào phụ thuộc vào:
– Mục tiêu điều trị
– Vị trí tổn thương
– Tình trạng bệnh nhân

Ứng dụng của điện xung trung tần nổi bật hơn về tính linh hoạt và độ sâu tác động, trong khi thấp tần phù hợp với kích thích cơ nhanh chóng, và cao tần lại mang đến hiệu ứng sinh nhiệt mạnh mẽ trong các liệu pháp hiện đại.